Wydaje się, że nikt nie powinien mieć problemów z odpowiedzią na tytułowe pytanie. Odpowiedź „oczywiście, że tak” nasuwa się sama. Przecież tyle się mówi o szkodliwości palenia, że to chyba oczywiste, że rzucenie jest bezpieczne dla naszego zdrowia. Czy jednak na pewno dla każdego? Zanim odpowiem na to pytanie zwróćmy uwagę, że jest duża różnica między korzyścią, a bezpieczeństwem. Rzucenie palenia jest zawsze korzystne dla naszego zdrowia i to nie ulega wątpliwości. Warto jest rzucić palenie nawet jeśli pali się 10, 20 czy nawet więcej lat. Natomiast zupełnie czym innym jest, czy jest to zawsze bezpieczne. Może dla części z Was będzie to zaskoczeniem, ale są sytuacje, w których lepiej decyzję o rzuceniu palenia dokładnie przeanalizować z lekarzem pod kątem zażywanych przez nas leków. Wiele z nich wchodzi bowiem w interakcje ze składnikami dymu tytoniowego. Które to leki i dlaczego niekontrolowane rzucenie może być groźne dla zdrowia, dowiesz się z dalszej części wpisu.
Na razie zapamiętaj, że palenie papierosów ma tak duży wpływ na nasz organizm, że jeśli zażywasz dużo leków, a chcesz rzucić palenie, koniecznie udaj się do lekarza, bowiem być może trzeba będzie zmodyfikować dawki niektórych z nich. Tak więc rzucenie palenia – zawsze na tak, natomiast samodzielnie – tylko wtedy gdy nie zażywamy zbyt wielu leków.
Palenie – a zażywane leki
We wstępie napisałam, że jeśli ktoś zażywa dużo leków to każdą decyzję zarówno tę o rozpoczęciu palenia (oby jak najrzadziej) jak i tę o rzuceniu palenia powinien skonsultować z lekarzem. Dzieje się tak dlatego, że składniki dymu tytoniowego wchodzą w liczne interakcje z lekami, o czym niewiele osób wie, a co w kontekście naszego zdrowia jest niezwykle ważne. Jednym z najbardziej popularnych przykładów jest interakcja z teofiliną, substancją rozszerzającą oskrzela, stosowaną m.in. w astmie i przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP). Jest to lek o wąskim indeksie terapeutycznym, co oznacza, że istnieje niewielka różnica między dawką terapeutyczną, a toksyczną. Palenie papierosów przyspiesza eliminację tej substancji z organizmu o 50-100%. Co to oznacza w praktyce? Jeśli przyjmujesz teofilinę i nagle bez zmiany sposobu dawkowania zaczynasz palić papierosy, leczenie okaże się nieskuteczne, bowiem lek nie będzie wykazywał swojego działania terapeutycznego, bo zbyt szybko będzie usuwany z organizmu. U osób palących konieczne jest zwiększenie dawki leku. Niebezpieczna jest również odwrotna sytuacja. Wyobraź sobie, że wypalasz dziennie około 20 papierosów i jednocześnie zażywasz lek teofilinę. Nagle podejmujesz decyzję o zaprzestaniu palenia. Z dnia na dzień przestajesz palić, ale dawka zażywanego przez Ciebie leku nie zostaje zmieniona. Lek przestaje być tak szybko usuwany z organizmu i zaczyna się w nim kumulować. Ponieważ jak wspomniałam teofilina jest substancją o wąskim indeksie terapeutycznym, w wyniku zatrucia nią pojawia się u Ciebie przyspieszony i niemiarowy rytm serca, bóle głowy, bezsenność i niepokój, a w skrajnym przypadku znaczne pobudzenie i drgawki. Raczej nie chciałbyś do tego dopuścić. Dlatego pacjenci wypalający duże ilości papierosów dziennie wymagają zwiększenia dawki teofiliny, a Ci, którzy decydują się na rzucenie palenia wymagają redukcji dawki przyjmowanego leku. Mam nadzieję, że teraz już rozumiesz dlaczego jeśli przyjmuje się duże ilości leków warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem rzucenia palenia.
Poniżej w skrótowej formie przedstawiam, jakie inne leki wchodzą w interakcje z dymem tytoniowym:
-
Leki stosowane w leczeniu astmy
Oprócz teofiliny również wziewne kortykosteroidy mogą wymagać modyfikacji dawki u osób palących, bowiem palenie upośledza ich skuteczność. Do wziewnych kortykosteroidów zaliczamy m.in. takie leki jak: budezonid, flutykazon czy beklometazon.
-
Leki przeciwzakrzepowe
Palenie tytoniu może powodować obniżoną skuteczność działania heparyny i warfaryny. W tym przypadku zmniejszenie skuteczności nie jest aż tak widoczne jak w przypadku teofiliny, ale u osób wypalających duże ilości papierosów może być klinicznie istotne. U palaczy, a także u osób rzucających palenie, zażywających warfarynę, niezwykle istotne jest monitorowanie wskaźnika INR.
-
Leki kardiologiczne
Palenie tytoniu powoduje również osłabienie działania, obniżających ciśnienie krwi i korzystnie działających na serce beta blokerów m.in. bisoprololu, atenololu, carwedilolu, metoprololu, propranololu. Leki zawierające te substancje są niezwykle popularne i często stosowane. Dlatego warto pamiętać, że osoby palące mogą wymagać większych dawek tych leków.
-
Doustna antykoncepcja
Tutaj interakcja z dymem tytoniowym polega nie na zwiększeniu bądź zmniejszeniu siły działania doustnych złożonych środków antykoncepcyjnych, a na wzroście ryzyka działań niepożądanych ze strony układu krążenia. Każdy ginekolog dobierając metodę antykoncepcji dla kobiety powinien zapytać ją o palenie papierosów. Żadna z nas nie powinna tej informacji zatajać, bowiem może to się potem odbić na naszym zdrowiu. Stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych jest przeciwwskazane u palących kobiet powyżej 35 roku życia.
-
Insulina
Osoby palące często potrzebują większych dawek insuliny, bowiem nikotyna powodując skurcz podskórnych naczyń krwionośnych, sprawia, że insulina wchłania się w mniejszym stopniu. Dodatkowo palenie powoduje uwolnienie w naszym organizmie substancji powodujących oporność na insulinę.
-
Leki przeciwpsychotyczne
W przypadku klozapiny, olanzapiny i haloperidolu osoby palące wymagają często zwiększenia dawek leku, analogicznie osoby rzucające palenie często również wymagają modyfikacji dawki.
-
Leki przeciwlękowe i nasenne
U osób palących i stosujących Alprazolam, oksazepam lub diazepam następuje obniżenie w surowicy stężenia tych leków. Konsekwencją jest mniejsza skuteczność leczenia. Tak więc osoby palące potrzebują większych dawek tych leków, aby osiągnąć podobny efekt terapeutyczny.
-
Leki stosowane w leczeniu zgagi i niestrawności
W tym przypadku mamy trochę inny rodzaj interakcji. Bowiem takie leki jak ranitydyna czy famotydyna zmniejszają metabolizm nikotyny, sprawiając, że jest ona wolniej usuwana z organizmu i łatwiej ją przedawkować. Stosowanie tych leków i palenie dużej ilości papierosów dziennie może prowadzić do takich objawów przedawkowania nikotyny jak: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha czy zawroty głowy.
-
Mamy jeszcze jeden rodzaj interakcji. Dotyczy on leku hamującego agregację płytek krwi – klopidogrelu.
W tym wypadku składniki dymu tytoniowego powodują nasilenie działania tego leku, dlatego dla osób palących często potrzebne jest zmniejszenie dawki leku.
-
Kofeina
Ostatnia wspomniana w tym wpisie interakcja dotyczy zarówno składnika licznych leków przeciwbólowych, jak i substancji, z którą bardzo często mamy do czynienia w życiu codziennym czyli kofeiny. Palenie papierosów przyspiesza usuwanie kofeiny z organizmu o około 50%. Warto więc o tej interakcji pamiętać. Osoby, które palą papierosy, żeby osiągnąć taki sam efekt po spożyciu kawy jak osoby niepalące, będą musiały wypić jej zdecydowanie więcej. Pamiętajmy o tym również podczas rzucania palenia. Jeśli paląc przyzwyczaiłeś się do 3 filiżanek kawy dziennie, prawdopodobnie po rzuceniu wystarczy Ci mniejsza ilość.
Kolejną ważną rzeczą, o której powinniśmy pamiętać przy omawianiu interakcji składników dymu tytoniowego z lekami jest fakt, że bierni palacze są również zagrożeni tymi wszystkimi interakcjami. Dlatego jeśli obserwujecie u siebie działania niepożądane lub brak skuteczności leczenia, może mieć to związek z przebywaniem w otoczeniu ludzi, którzy palą i niechcący podtruwają również i was.
Metody rzucenia palenia
Na koniec zostawiłam omówienie metod rzucenia palenia. Uzależnienie od palenia papierosów jest uzależnieniem psychicznym i fizycznym. Gdy już się zaczęło palić nie tak łatwo pozbyć się tego nałogu. Znam kilka osób, którym udało się rzucić palenie bez pomocy leków to ułatwiających, natomiast nie będę ukrywała, że wymaga to niesamowitego samozaparcia i pomocy ze strony bliskich. Bez wsparcia ciężko samemu przez to przejść. Na pocieszenie powiem, że istnieją jednak dwie zupełnie różne, dostępne bez recepty, metody pomocy w walce z nałogiem nikotynowym.
Pierwsza z nich to NTZ (nikotynowa terapia zastępcza). Pod tą nazwą kryją się po prostu niewielkie dawki nikotyny, które są dostarczane do organizmu w celu złagodzenia objawów abstynencji. NTZ jest dostępna bez recepty w różnych dawkach i postaciach: gumy, plastry, tabletki do ssania, pastylki czy inhalatory. Dawki nikotyny stosowane w tej kuracji powinno się stopniowo zmniejszać, a dawka początkowa zależna jest od ilości wypalanych papierosów.
Druga to cytyzyna, która w Polsce już od jakiegoś czasu jest dostępna bez recepty pod różnymi nazwami handlowymi.
Co musisz wiedzieć zanim zdecydujesz się na kurację cytyzyną? Istnieją przeciwwskazania do zażywania tego leku. Po pierwsze nie powinny go stosować osoby po przebytym zawale lub udarze. Po drugie osoby, u których występują zaburzenia rytmu serca. Po trzecie lek ten jest przeciwwskazany w ciąży.
Jak stosować ten lek? Opakowania mają po 100 tabletek lub kapsułek. Czas trwania kuracji wynosi 25 dni. Każdego dnia należy przyjąć ilość tabletek lub kapsułek zgodną ze schematem dawkowania widocznym w ulotce. Palenie powinno się przerwać po 5 dniach od rozpoczęcia leczenia (większość pacjentów już po około 2-3 dniach nie czuje potrzeby palenia) natomiast już od pierwszych dni zmniejszamy ilość wypalanych papierosów.
Mam nadzieję, że ten post okaże się choć trochę dla Was pomocny. Jeśli tak, zapraszam do komentowania i dzielenia się swoimi metodami na rzucenie palenia. Być może okażą się pomocne również dla innych. Jeśli jesteś zainteresowany tematem zapraszam Cię do wcześniejszego postu na temat składników dymu tytoniowego. Znajdziesz go tutaj.
Bibliografia:
Strony internetowe:
- https://farmacja.pl/10-lekow-wchodzacych-w-interakcje-z-dymem-tytoniowym/
- https://academic.oup.com/ajhp/article/64/18/1917/5135045
- https://www.pharmacytimes.com/contributor/shivam-patel-pharmd-candidate/2016/05/how-smoking-affects-medications
- http://jakrzucicpalenie.pl
