W związku ze zbliżającymi się świętami przychodzimy dzisiaj ze zdecydowanie lżejszym tematem. Będziemy mówić o profilaktyce zdrowia, która jest wciąż zbyt często niedoceniana. Zastanów się, jak często zdarza Ci się uzyskać od swojego lekarza zalecenia odnośnie swojego stylu życia, tj. odpowiedniej diety, uprawiania sportu, itp? Pewnie niezbyt często. To nawet zrozumiałe, bowiem lekarze mają określony czas na jednego pacjenta, tonę papierków do wypisania, kontrakty, procedury, itp.
Społeczeństwom bogatym oraz tym bogacącym się wydawałoby się, że nie powinno niczego brakować? Tymczasem jedne schorzenia zastąpiliśmy drugimi. Raczej nie umieramy dzisiaj w krajach takich jak Polska z powodu niedożywienia czy ospy wietrznej, za to częściej chorujemy na nowotwory, choroby krążenia, cukrzycę, astmę, alergie, otyłość oraz choroby psychiczne.
Czy mamy na to jakiś wpływ? Światowa Organizacja Zdrowia uważa, że prowadzenie zdrowego stylu życia w przypadku wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak np. cukrzyca typu II będzie miało prewencyjne działanie. Tymczasem tempo życia jest wciąż duże. Spożywamy olbrzymie ilości żywności wysokoprzetworzonej i bardzo bogatej w cukry proste. Nie bez znaczenia jest także stan środowiska, w którym żyjemy, tj. stopień jego zanieczyszczenia oraz towarzyszący nam wszystkim, choć w różnym stopniu stres. Badania wskazują, że moglibyśmy mieć o wiele mniej nowych zachorowań gdybyśmy lepiej zadbali o to, co spożywamy i w jakiej ilości, porzucili używki i wprowadzili regularną aktywność fizyczną do swojego życia. A dlaczego warto postawić na profilaktykę? Ponieważ nadal nie jesteśmy w stanie wyleczyć większości chorób. Możemy jedynie za pomocą dostępnych leków i wypracowanych procedur medycznych wpływać na ich przebieg.
Deklaracje, a rzeczywistość
Większość ludzi deklaruje, że zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w ich życiu. W większości rankingów jest na podium. Tymczasem okazuje się, że rzeczywistość bardzo rzadko idzie w parze z deklaracjami. W praktyce przedkładamy nad zdrowie inne aktywności, np. rozwój zawodowy. Zarwane na pracę noce, czy jedzone w pośpiechu bułki z pracowniczej stołówki w przerwach pomiędzy spotkaniami nie są wyrazem troski o nasz organizm. I to właśnie powinniśmy sobie uświadomić i w miarę możliwości zmienić.
Medycyna stylu życia
Thomas Alva Edison już na przełomie XIX/XX w. zdawał sobie sprawę jak ważny dla zachowania zdrowia jest styl naszego życia. Zauważmy, że ten wielki wynalazca nie mówi o niesamowitych lekach przyszłości, które wyleczą wszystkie choroby. Wręcz przeciwnie, on zaznacza, że przyszłością jest profilaktyka. Jeśli będziemy wiedzieli jak uniknąć większości chorób, nie będziemy musieli ich leczyć.
Jak to się ma do obecnych czasów? Znamy zasady zdrowego stylu życia. Teoretycznie wiemy jak uniknąć chorób. Wiedza jest na wyciągnięcie ręki. Tylko czy z niej korzystamy?
Co składa się na zdrowy styl naszego życia?
Są to między innymi: odpowiedni sposób odżywiania, regularna aktywność fizyczna, umiejętność radzenia sobie ze stresem, unikanie stosowania używek, tj. alkoholu, papierosów, w tym również e-papierosów, narkotyków, wykonywanie profilaktycznych badań.
Medycyna stylu życia to gałąź medycyny zajmująca się tym, w jaki sposób styl naszego życia wpływa na nasze zdrowie i jak sobie pomóc, aby cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem przez długi okres czasu. Kształtowanie prozdrowotnego stylu życia powinniśmy rozpocząć już wśród najmłodszych. Przykładowo to, że warto jeść owoce i warzywa, a nie przegryzać parówki słodkimi ciastkami należy wpajać od najmłodszych lat. Dużo dobrego robią w tym zakresie organizacje takie jak szkoła na widelcu. Ale chyba wciąż potrzebujemy więcej.
Medycyna kulinarna
Trochę już zaczęliśmy mówić o zdrowym jedzeniu. Wszyscy doskonale wiemy, że to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie. Medycyna kulinarna to jedna z gałęzi medycyny stylu życia. Czym się zajmuje? Nauką lekarzy oraz studentów medycyny, czasem również pacjentów, podstaw prawidłowego żywienia oraz gotowania. Zajęcia zazwyczaj prowadzone są w formie warsztatów. Po co to wszystko? Chodzi o to, aby lekarz umiał porozmawiać z pacjentem na temat zmiany jego kulinarnego stylu życia. To prawda, że w tej dziedzinie prym wiodą dietetycy, ale wciąż stosunkowo niewiele osób do nich trafia. Za to z lekarzem pierwszego kontaktu mamy dużo częstszą styczność. I jeśli zauważy on u nas otyłość lub zagrożenie otyłością powinien mieć wiedzę jak porozmawiać o niej z pacjentem, co mu zaproponować. Właśnie po to, aby zapobiegać takim chorobą jak cukrzyca typu II. W ostatnim czasie media alarmują nas o prawdziwej epidemii otyłości (więcej pisałyśmy tutaj), czyli chorobie z którą należy walczyć między innymi poprzez zmianę stylu życia. Ta walka jest ważna dla naszego zdrowia. Bowiem otyłość jest czynnikiem rozwoju wielu innych chorób, jak np. cukrzycy typu II, czy chorób sercowo-naczyniowych.
Zmiana stylu życia a nowe wyzwania dla medycyny?
O czym świadczą powyższe przykłady? Nic nie stoi w miejscu i zmiana naszego stylu życia, szybsze jego tempo itp. to nowe wyzwania dla medycyny. Nie na wszystkie schorzenia lekarz może nawet dzisiaj przepisać tabletkę, która załatwi problem. Ważne jest to, że przedstawiciele zawodów medycznych dostrzegają ten problem i podążają za nami – pacjentami.
No właśnie, a co ze mną – pacjentem?
Oczywiście mogłybyśmy powiedzieć, że lekarze powinni nas nauczyć jak prowadzić zdrowy styl życia, pokazywać jak jeść, odżywiać się itp. Natomiast musimy zdawać sobie sprawę, że kontakt z lekarzem zazwyczaj mamy dopiero wtedy kiedy coś już zaczyna dziać się złego z naszym zdrowiem. Nie możemy więc zrzucać na nich odpowiedzialności. Wniosek jest więc taki, że to my sami musimy zadbać o siebie, bowiem nikt nie zrobi tego za nas. Najlepiej zacząć jeszcze dopóki nic złego się nie dzieje. Teraz jest okres świąteczny. Czas wyciszenia, zwolnienia tempa. Wykorzystaj go. Spokojnie zastanów się czy naprawdę robisz wszystko, co możesz żeby uniknąć chorób?
Zastanów się czy:
- palisz papierosy?
- nadużywasz alkoholu?
- wykonujesz około 10 000 kroków dziennie?
- podejmujesz jakąkolwiek aktywność fizyczną przez 5 dni w tygodniu po 30 minut?
- pijesz więcej wody niż gazowanych lub słodzonych napojów?
- jesz warzywa i owoce, pełnoziarniste pieczywo, ciemne makarony?
- często jesz na mieście? (Niestety okazuje się, że osoby „stołujące” się na mieście spożywają więcej wysokoprzetworzonych pokarmów niż osoby gotujące dla siebie w domu.)
- masz stresującą pracę, długi albo inny problem, który wprowadza dużo stresu do Twojego życia?
- regularnie podejmujesz się wykonywania badań profilaktycznych?
Myślimy, że nie masz problemu z rozszyfrowaniem jakie powinny być prozdrowotne odpowiedzi na powyższe pytania. Naprawdę wierzymy, że profilaktyka jest bardzo ważna i powinien ją zacząć każdy sam od siebie. Pamiętaj nigdy nie będzie na to dobrego czasu. Najlepiej zacząć już teraz i nie odkładać niczego na później. Masz nad czym pracować w nowym roku? My mamy.
Ostatnia aktualizacja: 10.12.2020
