Profilaktyka jest ważna. Wiele chorób – w tym nowotwory i choroby układu krążenia – przez długi czas nie daje żadnych objawów. Nikt nie ostrzeże Cię więc wcześniej, że coś niedobrego dzieje się w Twoim organizmie. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne, które pomagają wykryć zagrożenie, zanim pojawią się poważne problemy zdrowotne. Wczesne wykrycie choroby znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
W tym roku Narodowy Fundusz Zdrowia oferuje szereg bezpłatnych programów profilaktycznych, skierowanych zarówno do kobiet, jak i mężczyzn.
Programy profilaktycze
Program Moje Zdrowie, czyli przebadaj się za darmo
Skorzystać z programu może każdy kto ukończył 20 lat:
- co 5 lat (jeśli ma 20–49 lat)
- co 3 lata (jeśli ma 50 i więcej lat).
Podstawowe badania w ramach programu to:
- morfologia krwi,
- glukoza,
- kreatynina (z eGFR),
- lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy),
- TSH (hormon tyreotropowy),
- badanie ogólne moczu.
Możesz otrzymać też skierowanie na inne badania.
Jak skorzystać z programu? Na początku trzeba wypełnić ankietę dostępną między innymi na Internetowym Koncie Pacjenta.
Nasz wpis o Internetowym Koncie Pacjenta przeczytasz klikając tutaj.
Następnie w ciągu 30 dni powinien odezwać się pracownik przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) ze skierowaniem na badania. Po ich wykonaniu następuje spotkanie w POZ, w celu omówienia wyników badań.
Link do strony programu Program Moje Zdrowie | Pacjent.
Program profilaktyki raka piersi
Z programu mogą skorzystać kobiety w wieku od 45 do 74 lat jeśli spełniają jedno z poniższych kryteriów:
- w ciągu ostatnich 2 lat nie miały mammografii w ramach profilaktyki zdrowotnej,
- zakończyły okres 5 lat od leczenia chirurgicznego raka piersi i pozostają w trakcie uzupełniającej hormonoterapii (HT) – zalecenie badania co 12 miesięcy,
- zakończyły leczenie raka piersi i 5-letni proces monitorowania po zakończonym leczeniu – zalecenie badania co 12 miesięcy.
Do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy:
- zgłosić się do poradni, która wykonuje takie badania
- zapisać się poprzez e-rejestrację.
Link do strony programu Profilaktyka raka piersi | Pacjent
Program profilaktyki raka szyjki macicy
Z programu może skorzystać kobieta w wieku od 25 do 64 lat, która w ciągu ostatnich 3 lat nie miała wykonywanego przesiewowego badania cytologicznego.
Aby wziąć udział w programie nie trzeba mieć skierowania. Wystarczy zgłosić się do ginekologa czy położnej lub zapisać się samodzielnie przez e-rejestrację.
O czym warto pamiętać:
- nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego,
- najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki,
- co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych,
- od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień.
Link do strony programu: Profilaktyka raka szyjki macicy | Pacjent
Program badań przesiewowych raka jelita grubego
Program jest dla osób w wieku:
- od 50 do 65 lat,
- lub od 40 do 49 lat, jeśli u najbliższych krewnych pacjenta, rozpoznano nowotwór jelita grubego,
które nie miały wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat.
Program przesiewowy obejmuje wykonanie kolonoskopii, w tym:
- pobranie wycinków z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy;
- usunięcie polipów wielkości do 15 mm;
- poddanie badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów;
- wskazanie konkretnych zaleceń dotyczących leczenia u osób, które wykonały kolonoskopię przesiewową.
Do udziału w badaniu nie potrzeba skierowania. Wystarczy być w grupie wiekowej, która kwalifikuje się do wykonania przesiewowej kolonoskopii i zgłosić się do placówki realizującej program.
Więcej o programie przeczytasz tutaj.
Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki ChUK jest skierowany do osób, które:
- mają od 35 do 65 lat
- nie mają cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii ani niektórych chorób układu krążenia,
- nie korzystały z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat.
W ramach programu lekarz lub pielęgniarka przeprowadza wywiad i kieruje na badania (pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania biochemiczne). Na ich podstawie lekarz dokonuje oceny ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia oraz wskazuje, w zależności od potrzeb, dalsze zalecenia:
- ponownego badania za 5 lat
- edukacji zdrowotnej i ponownego badania za 5 lat
- pozostawienia pacjenta pod kontrolą lekarza POZ poza programem
- skierowania na dalsze leczenie do specjalisty.
Więcej o programie przeczytasz tutaj.
Program badań prenatalnych
W ramach programu:
- wykonasz badania nieinwazyjne, to znaczy:
- badania biochemiczne wykonywane w zależności od wieku ciąży – PAPP-A, free-β -hCG, AFP, Estriol
- USG płodu pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży oraz 18 a 22 (+6 dni)
- w przypadku konieczności pogłębionej diagnostyki:
- uzyskasz poradę genetyczną
- otrzymasz skierowanie na pobranie materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG (po wyrażeniu zgody na ich wykonanie).
- wykonasz badania cytogenetyczne.
Jeśli okaże się, że potrzebujesz dalszej diagnostyki, zostaniesz skierowana do ośrodka specjalistycznego realizującego odpowiedni rodzaj świadczeń.
Musisz mieć skierowanie od lekarza, aby przystąpić do programu.
Do etapów:
- „Poradnictwo i badania biochemiczne” (pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży)
- „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych” (pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży oraz pomiędzy 18. a 22. tygodniem i 6. dniem ciąży
skierowanie powinno być wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę i zawierać informacje o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach).
W przypadku etapów programu:
- „Poradnictwo i badania genetyczne”
- „Pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza)”
potrzebujesz skierowania wystawionego przez lekarza prowadzącego ciążę lub z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”. Skierowanie powinno zawierać informacje o wskazaniach do objęcia tą częścią programu oraz opis nieprawidłowości i szczegółowe wyniki badań.
Więcej o programie przeczytasz tutaj.
Program profilaktyki chorób odtytoniowych
Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP) realizują wybrane placówki POZ, które mają podpisaną w tym zakresie umowę z NFZ.
Nie potrzeba skierowania. Wystarczy zgłosić się do odpowiedniej placówki realizującej umowę z NFZ w tym zakresie.
Więcej o programie przeczytasz tutaj.
Program profilaktyki gruźlicy
Skierowany jest do osób dorosłych, u których dotychczas nie rozpoznano gruźlicy, ale miały one bezpośredni kontakt z chorym na gruźlicę.
Albo
stwierdzono u nich przynajmniej jeden z następujących czynników ryzyka:
- bezrobocie
- bezdomność
- niepełnosprawność
- obciążenie długotrwałą chorobą
- uzależnienie od alkoholu lub narkotyków.
Programem objęte są osoby, które dokonały wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i samodzielnie zgłoszą się do gabinetu pielęgniarki.
Więcej o programie przeczytasz tutaj.
Nie tylko ciało – wsparcie dla zdrowia psychicznego i stylu życia
NFZ oferuje także:
- Pomoc w rzuceniu palenia
- Porady dietetyczne i wsparcie w walce z nadwagą
- Edukację zdrowotną i promocję aktywności fizycznej
- Dostęp do bezpłatnych materiałów online i webinarów
Gdzie i jak się zgłosić?
👉 Aktualne informacje znajdziesz na stronie www.nfz.gov.pl oraz w swoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).
Nie czekaj, aż coś zaboli – zrób coś dobrego dla siebie już dziś
Zadbaj o swoje zdrowie, póki masz wybór i czas. Zapisz się na badania profilaktyczne. Czasem jedno proste badanie może zmienić bieg życia.
