Czy wiecie jak ważna przypadku nadciśnienia tętniczego jest zmiana stylu życia? Więcej na ten temat dowiecie się tutaj. Natomiast żeby to udowodnić przedstawię Wam kilka danych statystycznych, które mówią same za siebie.
- Redukcja masy ciała o 5 kg powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego o 4,4/3,6 mm Hg.
- Ograniczenie spożycia soli o 4,4 g/d powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego o 5,4/2,8 mm Hg
- Regularna aktywność fizyczna obniża ciśnienie tętnicze o 2/11 mm Hg.
Zmiana stylu życia naprawdę przynosi efekty. Musimy zdawać sobie jednak sprawę, że nie u wszystkich to wystarczy. Gdy choroba jest już w zaawansowanym stadium konieczne jest leczenie farmakologiczne i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza odnośnie terapii. Dlatego przedstawię Wam dzisiaj najważniejsze grupy leków stosowane w leczeniu nadciśnienia i podstawowe informacje, które warto zapamiętać odnośnie każdej z nich.
Diuretyki tiazydowe/tiazydopodobne
Do diuretyków tiazydowych zaliczamy hydrochlorotiazyd.
Z kolei wśród diuretyków tiazydopodobnych wyróżniamy m.in.: chlortalidon i indapamid.
O czym należy pamiętać stosując te leki?
- Zmieniają one stężenie wielu elektrolitów we krwi, dlatego osoby zażywające je przewlekle powinny systematycznie robić kontrolne badania ich poziomu. Głównie powodują obniżenie poziomu sodu i potasu.
- Powodują zmniejszenie poziomu magnezu, ale za to diuretyki tiazydowe powodują zwiększenie poziomu wapnia w surowicy.
- Powodują zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, co jest szczególnie istotne w przypadku chorych na dnę moczanową.
- Mogą powodować zaburzenia gospodarki węglowodanowej zwiększając poziom glukozy, co jest szczególnie istotne w przypadku chorych na cukrzycę.
- Mogą również powodować zaburzenia metabolizmu tłuszczów poprzez zwiększenie poziomu lipoprotein.
- Stosując je razem z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (np. Ibuprom) może dojść do osłabienia ich działania.
- Stosując je z innymi lekami powodującymi hipokaliemię takimi jak kortykosteroidy stosowane ogólnie albo leki przeczyszczające możemy doprowadzić do znacznego obniżenia stężenia potasu we krwi.
Leki blokujące receptory Beta-adrenergiczne
Wśród tych leków wyróżniamy: propranolol, sotalol, acebutolol, atenolol, betaxolol, bisoprolol, metoprolol, nebiwolol czy karwedilol.
O czym należy pamiętać stosując te leki?
Przede wszystkim o tym, że jest to dość różnorodna grupa. Leki wchodzące w jej skład znacznie różnią się właściwościami. Dlatego w przypadku jednych wymienione przeze mnie działania niepożądane będą silniej zaznaczone, a w przypadku innych – słabiej. Jeśli jednak zauważycie u siebie, któreś z objawów, a zażywacie te leki, skontaktujcie się ze swoim lekarzem.
O czym więc powinniśmy pamiętać?
- Nie wolno ich samodzielnie odstawiać. W razie zbyt niskich lub zbyt wysokich wartości mierzonego ciśnienia należy skonsultować się z lekarzem. Gdy podejmie on decyzję o odstawieniu leku, należy robić to powoli, systematycznie zmniejszając dawkę.
- Mogą w pewnych sytuacjach nadmiernie zwolnić czynność serca. Zaniepokoić nas powinny takie objawy jak zawroty głowy czy osłabienie.
- U chorych na cukrzycę mogą maskować objawy hipoglikemii.
- Mogą wywierać niekorzystny wpływ na gospodarkę lipidową.
- Mogą powodować zmęczenie, senność, koszmary, zaburzenia potencji.
- U osób chorych na astmę albo POCHP mogą nasilać skurcz oskrzeli.
- Mogą zmniejszać zdolność do wykonywania wysiłku fizycznego.
Antagoniści wapnia
Jaki jest ich podział i jak działają?
Wśród leków blokujących kanały wapniowe wyróżniamy:
- pochodne dihydropirydyny. Ich działanie obniżające ciśnienie krwi wynika głównie z rozszerzenia tętnic. Jednak nieznacznie mogą one wpływać również na pracę serca powodując delikatne przyspieszenie częstości jego skurczów. Do grupy tej zaliczamy m.in.: nitrendypinę, amlodypinę, felodypinę, lerkanidypinę i lacydypinę.
- pochodne niedihydropirydynowe. Działają one zarówno na tętnice powodując ich rozkurcz jak też wpływają na serce powodując zwolnienie częstości jego skurczów. Zaliczamy tutaj diltiazem i werapamil.
O czym należy pamiętać stosując te leki?
- Pochodne niedihydropirydynowe mogą w pewnych sytuacjach spowodować nadmierne zwolnienie częstości skurczów serca, co może się objawiać osłabieniem lub zasłabnięciem.
- Pochodne dihydropirydyny mogą z kolei nieznacznie przyspieszyć akcję serca, co może się objawiać np. kołataniem serca.
- Obie grupy mogą wywołać bóle głowy
- Obie grupy mogą powodować występowanie obrzęków oraz zaczerwienienia skóry. Obrzęki częściej występują podczas stosowania amlodypiny niż lerkanidypiny czy lacydypiny.
- Dużą zaletą tej grupy leków jest fakt, że nie wywołuje zaburzeń gospodarki lipidowej ani węglowodanowej.
Inhibitory Konwertazy Angiotensyny (ACE-I)
Wśród inhibitorów konwertazy angiotensyny wyróżniamy: benazepryl, chinapryl, cilazapryl, enalapryl, kaptopryl, lizynopryl, peryndopryl, ramipryl i trandolapryl.
O czym należy pamiętać stosując te leki?
- Najczęstszym powodem konieczności odstawienia tych leków jest uciążliwy kaszel, który może występować nawet u 10% osób je zażywających, częściej u kobiet.
- Mogą powodować wzrost poziomu potasu w surowicy krwi. Zaleca się okresową kontrolę jego poziomu we krwi.
- Podczas stosowania tych leków ważna jest również okresowa kontrola poziomu kreatyniny i mocznika we krwi, które świadczą o pogorszeniu się funkcji nerek.
- Mogą powodować bóle głowy, zmęczenie zaburzenia smaku.
- Podczas stosowania tych leków czasem może wystąpić wysypka.
- Kaptopril – lek należący do ACE inhibitorów ze względu na szybkie działanie, które występuje już po 15 minutach od zażycia i trwa do 6 godzin, jest często stosowany podjęzykowo w przypadku nagłych wzrostów ciśnienia.
Leki blokujące receptor AT1 (sartany)
Sartany wykazują bardzo podobne działanie do ACE inhibitorów. Są przeważnie stosowane u tych pacjentów, którzy mają wskazania do stosowania ACE-inhibitorów, ale np. z powodu występowania kaszlu nie mogą ich przyjmować.
Do tej grupy leków zaliczamy m.in.: kandesartan, losartan, telmisartan oraz walsartan.
O czym należy pamiętać stosując te leki?
- Sartany w przeciwieństwie do ACE-inhibitorów nie wywołują kaszlu. Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi podczas stosowania tych leków są: bóle i zawroty głowy, zmęczenie oraz zaburzenia równowagi.
- Podczas ich stosowania może również dojść do wzrostu stężenia potasu we krwi. Dlatego ważne jest systematyczne przeprowadzanie badań jego poziomu.
- Warto również kontrolować podczas ich stosowania poziom kreatyniny, żeby sprawdzać czy nie doszło do pogorszenia funkcji nerek.
Dzisiaj przedstawiłam 5 głównych grup leków hipotensyjnych według wytycznych PTNT. Najważniejsze informacje dotyczące pozostałych grup zaprezentuję w następnym wpisie. Jeszcze tylko jedna moja uwaga. Nie bójcie się leków na nadciśnienie. Mają one wiele wad, o których wspomniałam, ale po pierwsze nie u wszystkich one wystąpią, a po drugie to one chronią nasze serce i cały układ krwionośny przed niekorzystnymi zmianami wynikającymi z długo utrzymującego się zbyt wysokiego ciśnienia krwi. Ich rola jest więc nie do przecenienia. Lekarz natomiast potrafi dostosować terapię do naszych dolegliwości, chorób współistniejących czy nawet stylu życia. Dlatego mówcie mu o wszystkich Waszych wątpliwościach oraz objawach niepożądanych, bowiem zawsze jest jakaś alternatywa, a najgorszym rozwiązaniem jest przerwanie leczenia na własną rękę.
Bibliografia:
- Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok, Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego.
- M. Jarosz, W. Respondek, Nadciśnienie tętnicze. Porady lekarzy i dietetyków, Warszawa 2018, PZWL.
- https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/badania_leczenie/59545,leki-moczopedne-diuretyki
- https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/leczenie/62378,beta-blokery
- https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/badania_leczenie/59637,blokery-kanalow-wapniowych
- https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/leczenie/62420,inhibitory-konwertazy-angiotensyny-ace-inhibitory
- https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/leczenie/62481,sartany
