Rutynowe badania naprawdę warto wykonywać. W dniu dzisiejszym skupimy się na badaniach, które możemy profilaktycznie wykonać po to, aby sprawdzić w jakiej kondycji jest nasze serce, a nawet cały układ krążenia. O badaniach serca krótko wspominałyśmy już w tym poście. W dniu dzisiejszym rozwiniemy i uszczegółowimy ten temat.
Mierzenie ciśnienia krwi
Mierzeniu ciśnienia krwi poświęciłyśmy już osobny wpis. Mamy nadzieję, że mierzycie już swoje ciśnienie, ponieważ jest to absolutnie podstawowe badanie, które powinno być wykonywane podczas zwykłych profilaktycznych wizyt u lekarza rodzinnego. Ponadto jest na tyle proste w wykonaniu w warunkach domowych, że spokojnie może być kontrolowane przez samych pacjentów. Dokonując pomiarów pamiętaj aby zapisywać wyniki – nie łódź się, że je zapamiętasz.
Badania laboratoryjne, które warto wykonać:
Lipidogram
Profil lipidowy powinniśmy wykonywać na czczo (około 12-13 godzin niejedzenia). Lipidogram to oznaczenie stężenia we krwi:
- cholesterolu całkowitego,
- frakcji HDL (transportuje cholesterol z tkanek i ścian tętnic do wątroby)
- frakcji LDL (transportuje cholesterol w odwrotnym kierunku),
- stężenia trójglicerydów.
Poza spożywaniem pokarmu na wynik badania lipidogramu mogą wpłynąć:
- pora roku, ponieważ zimą stężenie cholesterolu całkowitego jest do 8% wyższe niż latem,
- pozycja w jakiej pobierana jest krew, ponieważ stężenie cholesterolu całkowitego jest o 5% mniejsze u osób siedzących niż stojących oraz
- nie należy oznaczać profilu lipidowego w stresie oraz w ostrej fazie choroby (niedawny zawał, udar itp.).
Zaczynając od 20 roku życia u osób nieobarczonych czynnikami ryzyka chorób układu krążenia badania te warto powtarzać raz na 5 lat. U osób ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych lub u osób leczonych preparatami obniżającymi poziom cholesterolu badanie to powinno się wykonywać częściej.
Czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych to: nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, wiek (mężczyźni 45 lat, kobiety 55 lat), cukrzyca, nadwaga i otyłość, przebyty zawał oraz obciążenia genetyczne.
Homocysteina
Jest to aminokwas produkowany w naszym organizmie z metioniny. Podwyższenie jego poziomu w osoczu krwi zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, udaru mózgu oraz chorób serca. Ponadto homocysteina jest uważana za czynnik prozakrzepowy. Jej wysokie stężenie sprzyja rozwojowi zakrzepicy.
Norma w oznaczeniach laboratoryjnych dla homocysteiny mieści się w granicach 5–15 µmol/l.
Stężenie homocysteiny może rosnąć wraz z wiekiem oraz u osób palących (tutaj przeczytasz o bezpiecznym rozstawaniu się z papierosami). Ponadto okazuje się, że stężenia homocysteiny różnią się w zależności od płci. Są niższe u kobiet niż u mężczyzn. Natomiast żeby nie było tak kolorowo dla pań, u kobiet wzrastają one po menopauzie.
Zadanie do wykonania: Dzisiejsze zadanie będzie polegało na zastanowieniu się kiedy wykonywaliście ostatnie badanie lipidogramu. Jeśli Wasze wyniki były nieprawidłowe, albo wykonywaliście je tak dawno, że już tego nie pamiętacie, udajcie się do lekarza i poproście o skierowanie na to badanie. Pamiętajcie zawsze lepiej jest kontrolować i w porę zapobiegać niż leczyć.
Bibliografia:
- https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/badania/152213,lipidogram
- Medycyna stylu życia, pod red. naukową Daniela Śliża i Artura Mamcarza, PZWL, Warszawa 2019
- Monika Gackowska, „Interpretacja wyników badań laboratoryjnych w praktyce dietetyka. Część II – ABC lipidogramu, w: Food Forum 2(12)/2016
- Sylwia Kraczkowska, Zofia Suchocka, Jan Pachecka, „Podwyższone stężenie homocysteiny we krwi jako wskaźnik zagrożenia zdrowia” w: Biul. Wydz. Farm. AMW, 2005, 3
- Labtest – Homocysteina
- https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/badania/172473,homocysteina
