Słysząc hasło e-zdrowie od razu intuicyjnie myślimy, że będziemy mieć do czynienia z jakąś elektronizacją w obszarze zdrowia. I słusznie, bo według definicji Światowej Organizacji Zdrowia e-zdrowie to wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnej w ochronie zdrowia, czyli systemów przekazujących nam informacje, ale również takich które umożliwią nam komunikację, w celu przykładowo leczenia pacjentów, przeprowadzania badań, kształcenia studentów, wykrywania chorób, a także monitorowania stanu zdrowia społeczeństwa.
E-zdrowie- podstawowa regulacja prawna
Podstawą prawną działania systemu informacji w zakresie zdrowia jest ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w systemie zdrowia (Dz. U. 2019 poz 408 ze zm.). Z punktu widzenia pacjenta najważniejsze jest to, że opisane są w niej zadania i zasady dostępu do Internetowego Konta Pacjenta.
E-zdrowie – oczekiwania
Nie da się ukryć, że elektronizacja dotknęła właściwie każdego aspektu naszego życia. Zaczynamy wymagać także od podmiotów administracyjnych (urzędów) oraz leczniczych (przychodnie) możliwości załatwiania naszych spraw drogą elektroniczną. Wydaje się, że ustawianie się, w długich kolejkach przed budynkiem przychodni o godzinie 4 rano tylko po to, by o godzinie 8 usłyszeć, że mamy umówioną wizytę lekarską na godzinę 15 powinno już zniknąć. Z usługami w ramach „e-zdrowia” wiążemy więc nadzieję na poprawę dostępności i jakości usług gwarantowanych i świadczonych w ramach profilaktyki i opieki zdrowotnej.
Poza możliwością rezerwacji (odwoływania, przekładania) wizyt lekarskich bardzo ważne z punktu widzenia pacjenta są również usługi nazwane e-zwolnieniem, e-receptą czy e-skierowaniem. Mają one dlatego tak istotne dla pacjentów znaczenie, że występują na masową skalę. Nie ma chyba osoby, która nie dostała ani razu od lekarza recepty lub skierowania na dalsze badania czy konsultację specjalistyczną.
E-zwolnienia to system już działający od 1 grudnia 2018r., e-recepta ma stać się obowiązkowa w styczniu 2020 r. (więcej na jej temat dowiesz się z tego wpisu). Odnośnie e-skierowania trwa pilotaż programu.
Z puntu widzenia pacjenta bardzo ważne jest to, żeby jak najpełniej mógł on skorzystać z usług oferowanych w ramach e-zdrowia. Aby umożliwić pacjentowi dostęp do jego danych medycznych (a także danych medycznych dzieci do 18 roku życia oraz danych osób, które upoważnią nas do podglądu ich danych) powstało Internetowe Konto Pacjenta. W jego ramach podejrzysz jakie wizyty lekarskie odbyłeś, jakie leki zostały Ci przepisane, sprawdzisz czy jesteś ubezpieczony, itd. Dostęp do IKP znajduje się przez stronę pacjent.gov.pl. O tym, co dokładnie można znaleźć w Internetowym Koncie Pacjenta oraz jak uzyskać do niego dostęp dowiesz się z tego wpisu.
Dostęp do e-zdrowia
To jak sprawnie będzie działał system zależy również w dużej mierze od tego jak będą z niego chcieli korzystać pacjenci. Każda zmiana na początku budzi niepokój i kontrowersje. Na dzień dzisiejszy wiele osób nie korzysta ani z Profilu Zaufanego ani z Internetowego Konta Pacjenta. Do tej pory nie było to niezbędne w celu korzystania z usług opieki zdrowotnej i nadal nie będzie.
E-recepta, a osoby starsze
W internecie można znaleźć wpisy osób, które zastanawiają się jak z e-receptą poradzą sobie osoby starsze. Tymczasem od stycznia 2020 r. będzie można otrzymać e-receptę na podany numer telefonu lub adres mailowy lub w formie wydruku informacyjnego. Wydruk informacyjny z punktu widzenia pacjenta nie różni się zbytnio od wydawanych do tej pory wydrukowanych recept. Nie wydaje się więc, aby nawet starszy pacjent miał sobie z nią nie poradzić. Natomiast nie uzyskując dostępu do Indywidualnego Konta Pacjenta w przypadku zgubienia wydruku informacyjnego nie będziemy mogli sprawdzić jakie dawkowanie przepisał lekarz (na e-recepcie będzie podany obok nazwy leku sposób jego przyjmowania).
Telemedycyna
Nie można zapomnieć, że e-zdrowie to także telemedycyna, czyli szeroko rozumiany proces opieki zdrowotnej sprawowanej w sposób zdalny. Zgodnie z art 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r., poz. 2190 ze zm.) działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Świadczenia te mogą być udzielane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Sądzimy, że będzie to dziedzina, którą warto zainteresować się szerzej w kolejnych latach.
Bibliografia:
- K. Świtała, „Pacjent jako beneficjent ograniczeń jawności elektronicznej dokumentacji medycznej”, 2018 r.
- pacjent.gov.pl
- Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia
- Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r., poz. 2190 ze zm.)
- Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w systemie zdrowia (Dz. U. 2019 poz 408 ze zm.)
