Oddawanie krwi to jeden z piękniejszych gestów jaki możemy wykonać dla drugiego człowieka. Jeśli tylko nie ma przeciwwskazań żebyśmy mogli to zrobić, nie warto tego odkładać i niepotrzebnie się zastanawiać. Możemy w ten prosty sposób uratować komuś życie. I nie są to puste słowa. Krew jest tym, co jest i zawsze będzie potrzebne. Nie jesteśmy bowiem w stanie zastąpić jej niczym innym. Możemy liczyć tylko na dobrą wolę dawców.
Gdzie mogę oddać krew?
Do pobierania krwi i oddzielania jej składników są uprawnione wyłącznie: Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (podległe Ministrowi Zdrowia), Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (podległe Ministrowi Obrony Narodowej), Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MSWiA (dawniej MSW) oraz ich oddziały i stacje terenowe. Te jednostki wspólnie z Instytutem Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie tworzą tzw. system publicznej służby krwi. Główne zasady krwiolecznictwa to dobrowolność oraz brak wynagrodzenia za oddawanie krwi.
Aby znaleźć informacje o punktach poboru w Twojej okolicy wejdź na: Gdzie oddać krew – Ministerstwo Zdrowia – Portal Gov.pl (www.gov.pl). Znajdziesz tutaj linki do stron internetowych regionalnych centrów krwiodawstwa. Ponadto najważniejsze informacje z twojego regionu: jakiej grupy krwi szczególnie brakuje w Twojej okolicy, jak się przygotować do pobrania, kto może oddać krew oraz odpowiedzi na inne najbardziej nurtujące pytania odnośnie oddawania krwi.
Kto może oddawać krew?
Są to osoby:
- mające od 18 do 65 lat,
- które ważą co najmniej 50 kilogramów,
- u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała,
- które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie miały wykonanych żadnych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych badań (np. gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii),
- które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie były leczone krwią i preparatami krwiopochodnymi,
- nieprzeziębione w okresie, w którym chcą oddać krew,
- i ogólnie w dobrym stanie zdrowia (przed oddaniem krwi wykonywane są badania i lekarz podejmie decyzję, czy kwalifikujemy się do oddania krwi).
Odpowiedzi na często zadawane pytania
Regionalne centra krwiodawstwa przygotowały również odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Tutaj można zobaczyć udzielone odpowiedzi z Łodzi. Zanim zaczniesz szukać w innych miejscach, upewnij się czy tutaj nie znajdziesz odpowiedzi.
Oddawanie krwi, a praca zawodowa
Obecnie przysługują dwa dni wolne od pracy z tytułu oddania krwi. Pierwszy w dniu oddania oraz dzień następny po nim. Jak już napisałyśmy wyżej przed każdym oddaniem krwi przeprowadzane jest badanie, podczas którego lekarz decyduje, czy można zostać dawcą. Co w sytuacji gdy nie zezwoli na oddanie krwi? Wówczas nie przysługuje dzień wolny, ale wydawane jest zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy na czas określony.
Pod koniec stycznia 2021 r. została zmieniona ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Do tej pory uprawnienia dawców krwi regulował artykuł 9 ustawy. Według tego artykułu zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:
1) zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
2) zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;
3) zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;
4) posiłek regeneracyjny.
Jakie zaszły zmiany?
Pod koniec stycznia 2021 r. został dodany do ustawy o publicznej służbie krwi art. 9a, który to stanowi, że w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługują uprawnienia, o których mowa w art. 9, czyli wszystko to co zostało powyżej wymienione, z tym że wymiar zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.
Na podstawie jakich dokumentów przysługują nam powyższe ulgi?
Dokumentem poświadczającym uprawnienia:
- w przypadku dni wolnych w pracy będzie zaświadczenie wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA
- w przypadku ulgi na przejazdy będzie to zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA.
Dwa dni zwolnienia od pracy przysługują wszystkim dawcom krwi, nie tylko tym oddającym osocze po przechorowaniu COVID-19, ale jedynie w okresie ogłoszonego stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Natomiast w przypadku, gdy pracownik oddał krew w dniu wolnym od pracy, nie przysługuje mu dzień wolny w zamian za ten dzień. Podobnie gdy oddamy krew w piątek to nie przysługuje nam również wolny poniedziałek, ponieważ poniedziałek nie jest dniem bezpośrednio następującym po piątku.
Oczywiście korzystanie z dni wolnych od pracy to uprawnienie pracownika, a nie obowiązek. Jeśli nie chcesz i nie potrzebujesz nie musisz z nich korzystać.
