Rumianek pospolity - roślina o wielu talentach

Rumianek pospolity to jedna z najbardziej znanych roślin wykorzystywanych w medycynie. W przeciwieństwie do wielu innych, które większą popularność zyskały dopiero w ostatnim czasie, rumianek jest ceniony i stosowany nieprzerwanie od bardzo dawna. Wiele osób wiedzę o jego stosowaniu wyniosło z domu. Z powodzeniem był bowiem używany przez nasze mamy i babcie, które nauczyły nas sięgać po niego przy wielu dolegliwościach.

Obecnie nie zawsze nam to jednak wystarcza. Mając tak dobry dostęp do informacji staramy się znaleźć odpowiedzi na wszystkie nasze wątpliwości. A jest ich wbrew pozorom całkiem sporo. Wiemy, że rumianek jest pomocny w wielu schorzeniach np. przy dolegliwościach żołądkowych, ale nie wiemy w jakich konkretnie. Wiemy, że pomaga przy schorzeniach skórnych, ale nie mamy pewności czy pomoże akurat z naszym problemem. Jeśli Ty też masz podobne wątpliwości, przeczytaj koniecznie ten wpis.

Jakie tematy w nim poruszymy?

Pochodzenie i uprawa rumianku.
Jakie mamy dowody na skuteczność i bezpieczeństwo rumianku?
Jak rozpoznać rumianek i nie pomylić go z podobnymi roślinami?
Kiedy i jak zbierać surowiec roślinny?
Jakie są najcenniejsze związki zawarte w kwiatach rumianku?
Przy jakich dolegliwościach możemy sięgać po preparaty na bazie rumianku?
Czy stosowanie preparatów na bazie rumianku jest bezpieczne?
Rumianek w kosmetyce.
Rumianek pospolity jak szukać go w składzie produktów.

Pochodzenie i uprawa rumianku

Czy zastanawialiście się kiedyś od jak dawna jest znany rumianek? Jest to roślina lecznicza, która jest stosowana już od tysięcy lat. Z jej zdrowotnych właściwości korzystano już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Anglosasi wierzyli nawet, że jest to jedno z 9 świętych ziół danych człowiekowi przez Boga. Rumianek stosowany jest zarówno w medycynie konwencjonalnej, w medycynie unani jak i w homeopatii.

Uprawa rumianku nie wymaga żyznej gleby. Roślina ta rośnie niemal na każdym jej rodzaju. zarówno na ziemiach gliniastych jak i piaszczystych. Na Węgrzech – w kraju, który jest jednym z głównych producentów tej rośliny, jest ona uprawiana na mało żyznych i zasobnych glebach stając się źródłem przychodu dla biedniejszych mieszkańców tych obszarów. Na jakość olejku eterycznego z rumianku i zawartość azulenu większy wpływ mają nasłonecznienie i temperatura niż typ gleby.

Jakie mamy dowody na skuteczność i bezpieczeństwo rumianku?

Komitet ds. Produktów Leczniczych Roślinnych (HMPC), który jest komitetem naukowym Europejskiej Agencji Leków (EMA) informuje, że skuteczność i bezpieczeństwo kwiatów rumianku wynika z ich “tradycyjnego stosowania”. Co to oznacza w praktyce? Po prostu tyle, że pomimo iż nie ma wystarczających dowodów z badań klinicznych, skuteczność i bezpieczeństwo tych preparatów zostało potwierdzone na podstawie ich długiego stosowania (ponad 30 lat, w tym ponad 15 w UE). HMPC uwzględnił, że istnieje kilka badań klinicznych, które wskazują na korzystne działanie rumianku w leczeniu różnych schorzeń, natomiast uznał, że dane, które z tych badań wynikają nie są wystarczające, aby stanowiły dowód. Między innymi ze względu na fakt, że w badaniach tych, kwiatów rumianku nie porównano z żadnym innym lekiem, albo grupa badanych osób była zbyt mała.

Jak rozpoznać rumianek i nie pomylić go z podobnymi roślinami?

Rumianek to roślina jednoroczna posiadająca rozgałęzioną łodygę zakończoną koszyczkami kwiatów, które składają się z zewnętrznych białych kwiatów i wewnętrznych – żółtych. Rumianek osiąga wysokość około 10-40 cm. Wydaje się, że każdy bez problemu go rozpozna. W rzeczywistości nie jest to jednak takie proste. Tak naprawdę całkiem łatwo go pomylić.

Do jakich roślin jest szczególnie podobny?

Najbardziej do rumianu psiego lub polnego i maruny bezwonnej. I tu może pojawić problem, bowiem rumian psi jest rośliną, która może nam w pewnych warunkach zaszkodzić, a dodatkowo może uczulać. Musimy więc na niego szczególnie uważać.

Jak więc się nie pomylić i mieć pewność, że roślina, którą zebraliśmy to na pewno rumianek?

Są dwie cechy, które odróżniają go od podobnych roślin pozbawionych działania leczniczego. A mianowicie charakterystyczny, przyjemny aromat oraz puste dno kwiatowe. W związku z tym zawsze, gdy mamy wątpliwości czy roślina, którą chcemy zebrać to na pewno rumianek, robimy dwie rzeczy. Kroimy wypukłą żółtą część kwiatostanów pionowo. Jeśli jest pusta w środku (puste dno kwiatowe) i dodatkowo potarte kwiaty ładnie pachną (charakterystyczny zapach). Mamy już pewność, że się nie pomyliliśmy.

Kiedy i jak zbierać surowiec roślinny?

Surowcem leczniczym są koszyczki rumianku zbierane w początkowym okresie kwitnienia. Suszy się je w chłodnym miejscu w temperaturze nieprzekraczającej 35 stopni. Preparaty z rumianku uzyskuje się w wyniku rozdrabniania kwiatów lub w wyniku ekstrakcji związków z rośliny za pomocą rozpuszczalnika. W domowych warunkach będą nas głównie interesowały rozdrobnione i wysuszone koszyczki.

Jakie są najcenniejsze związki zawarte w kwiatach rumianku?

Surowcem leczniczym są koszyczki kwiatowe rumianku. Zawierają one ponad 120 związków o działaniu potencjalnie leczniczym. Są też naturalnych źródłem niebieskiego olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są: bisabolol i jego tlenki oraz chamazulen. Wszystkie te substancje wykazują działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i przeciwskurczowe i są jednymi z ważniejszych związków zawartych w tej roślinie.

Czy wiecie dlaczego kwiaty rumianku są białe i żółte, a olejek rumiankowy uzyskany w wyniku destylacji z parą wodną ma barwę niebieską?

Olejek eteryczny rumianku w postaci naturalnej jest bezbarwny. Dopiero gdy w procesie destylacji z parą wodną powstaje z matrycyny niebieski chamazulen, cały olejek eteryczny przyjmuje jego barwę.

Przy jakich dolegliwościach możemy sięgać po preparaty na bazie rumianku?

Rumianek wykazuje bardzo szerokie spektrum działania. Jest stosowany zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie m.in. w postaci inhalacji, do płukania błon śluzowych czy do przemywania ran lub robienia okładów. Według Komitetu ds. Produktów Leczniczych Roślinnych, który to wziął pod uwagę długi okres stosowania tej rośliny, leki ją zawierające mogą być używane w następujących przypadkach:

leczenia objawów łagodnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych,
łagodzenia objawów przeziębienia,
leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła,
jako dodatek do leczenia podrażnienia skóry oraz okolicy odbytu i genitaliów,
leczenia łagodnych stanów zapalnych skóry (w tym oparzeń słonecznych) oraz powierzchniowych zranień i małych wrzodów (czyraków)

Jak przygotować w warunkach domowych napar z rumianku?

2 Łyżki kwiatów rumianku zalewamy 2 szklankami wrzącej wody i parzymy przez 15 minut pod przykryciem. Tak przygotowany napar stosujemy zarówno wewnętrznie przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych takich jak wzdęcia czy bóle brzucha jak i zewnętrznie do płukania jamy ustnej, gardła lub do stosowania na skórę.

Skuteczność stosowania preparatów rumianku we wszystkich tych wskazaniach wynika z jego właściwości: przeciwzapalnych, rozkurczowych, uspokajających, antyseptycznych, przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych, antyoksydacyjnych i immunostymulujących, przeciwalergicznych.

W jaki sposób można jeszcze wykorzystać napary z rumianku?

Rumianek łagodzi podrażnienia nawet tak wrażliwych części naszego ciała jak oczy. Dlatego napary z rumianku możemy wykorzystać do przygotowywania kompresów na oczy. Możemy zalać wrzątkiem suszone kwiaty rumianku. Jeśli ich nie mamy pod ręką mogą być saszetki z rumiankiem. Następnie zostawić do ostygnięcia i nałożyć na zmęczone, zaczerwienione powieki.

Czy stosowanie preparatów na bazie rumianku jest bezpieczne?

Rumianek jest stosunkowo bezpieczną rośliną. Działania niepożądane dotyczą głównie reakcji alergicznych. I tutaj bardzo ważna uwaga:

Rumianek należy do rodziny Astrowatych. Dlatego nie powinny używać go osoby uczulone na jakiekolwiek rośliny należące do tej rodziny czyli np. chryzantemę, arnikę, krwawnik czy nagietek.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Kąpiele w kwiatach rumianku są przeciwwskazane u osób z otwartymi ranami, rozległymi uszkodzeniami skóry, wysoką gorączką lub ciężkimi zakażeniami.

Trzeba jednak przyznać, że reakcje alergiczne spowodowane stosowaniem kwiatów rumianku nie są z reguły bardzo poważne. Te silniejsze, są na ogół spowodowane zanieczyszczeniem surowca rumianem psim, który jak już wiemy jest bardzo podobny do rumianku i wywołuje silne alergie.

Drobna uwaga dla osób przyjmujących warfarynę, np. lek Warfin. Przy jego stosowaniu warto zachować szczególną ostrożność. Przyjmowanie rumianku i warfaryny razem może bowiem nasilać skłonności do krwotoków. Nie popadajmy jednak od razu w panikę tylko zachowajmy czujność i obserwujmy nasz organizm. Jeśli bowiem ktoś przy zapaleniu dziąseł przepłucze usta rumiankiem czy wykorzysta go przy podrażnieniu skóry nic złego nie powinno się stać. Natomiast raczej nie jest zalecane picie go w dużych ilościach.

Rumianek w kosmetyce

Ze względu na swoje korzystne działanie, rumianek jest bardzo chętnie wykorzystywany nie tylko przez przemysł farmaceutyczny, ale również kosmetyczny. Stosowany na skórę wywołuje bowiem działanie regenerujące, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwalergiczne. Jak więc z takich właściwości nie skorzystać? Producenci kosmetyków bardzo chętnie umieszczają ekstrakty z tej rośliny w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji skóry wrażliwej i skłonnej do alergii takich jak: kremy, mleczka, toniki, ale nie tylko. Ze względu na swoje działanie przeciwbakteryjne coraz chętniej rumianek wykorzystywany jest również w kosmetykach do cery trądzikowej. Ale i to nie wszystko.

Wyciągi z rumianku są częstym składnikiem produktów do pielęgnacji skóry dziecka.

Stosowanie rumianku na włosy

Rumianek jest także chętnie wykorzystywany w preparatach stosowanych na włosy. Ze względu na swoje właściwości rozjaśniające jest szczególnie polecany osobom o blond włosach. Płukanki z rumianku na włosy, poprawiają ich kondycję, ale również pomagają w przypadku włosów przetłuszczających się i z łupieżem.

Jak wykonać płukankę do włosów w warunkach domowych?

Garść suszonych kwiatów rumianku zalać wrzącą wodą (0,5l) i pozostawić do ostudzenia. Gdy ostygnie, spłukać przygotowanym naparem włosy.

Rumianek – jak szukać go w składzie produktów?

Rumianek pospolity po łacinie to Matricaria recutita. Wspomniane we wpisie kwiaty rumianku to Matricariae flos. Wyciąg z rumianku można znaleźć w składzie kosmetyków pod nazwą: Chamomilla Recutita Extract, natomiast olejek rumiankowy pod nazwą Chamomilla Recutita Oil.

Podsumowanie

Obecnie trwająca moda na naturalne leczenie i naturalną pielęgnację sprawiła, że rumianek ze znanego i chętnie stosowanego zioła stał się ziołem jeszcze bardziej znanym i jeszcze chętniej stosowanym. I to zarówno jeśli chodzi o kosmetyki jak i samodzielne leczenie drobnych dolegliwości. Wykazuje wszechstronne działanie, a jednocześnie jest pozbawiony poważniejszych działań niepożądanych. Jeśli więc jesteście zwolennikami naturalnych metod leczenia, zdecydowanie nie zapominajcie o tej roślinie.

Więcej informacji znajdziecie w tych miejscach:

Zobacz także:

0 0 votes

Article Rating

Rumianek pospolity – roślina o wielu talentach