Ulga na leki to temat, który w tym roku budzi sporo emocji, bowiem wydatki na ten cel to dla wielu rodzin duże miesięczne obciążenie. Nic więc dziwnego, że często pytacie kto może, a kto nie może skorzystać z tej ulgi, na jakich zasadach ona działa i co zmieniło się w tym roku? Na wszystkie te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym wpisie.
Zacznijmy jednak od początku. Czym jest ulga na leki?
Polega ona na tym, że określone osoby wymienione w przepisach, dokonując rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych mogą odliczyć wydatki poniesione w poprzednim roku na lekarstwa. Aby można było skorzystać z ulgi trzeba spełnić kilka warunków.
Wskazówka: ulga potocznie zwana jest ulgą na leki, ale w przepisach szukaj jej pod nazwą ulgi rehabilitacyjnej. Bowiem to właśnie w ramach ulgi rehabilitacyjnej znajduje się między innymi ulga na zakup leków przepisanych przez lekarza specjalistę.
Kto może skorzystać z ulgi na leki?
a) osoby niepełnosprawne
b) osoby utrzymujące osoby niepełnosprawne
Kim jest osoba niepełnosprawna?
Osobą niepełnosprawną na potrzeby tego odliczenia jest osoba:
– wobec której orzeczono jeden z trzech stopni niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany albo lekki) wg przepisów obowiązujących od 1998 roku lub
– której przyznano rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
– wobec której orzeczono niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 roku życia na podstawie odrębnych przepisów,
– wobec której orzeczono niepełnosprawność na podstawie przepisów obowiązujących przed 1998 rokiem (czyli tzw. grupy inwalidzkie).
Osoba niepełnosprawna zaliczona do I grupy inwalidzkiej – to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności.
Osoba niepełnosprawna zaliczona do II grupy inwalidzkiej – to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Aby skorzystać z ulgi niepełnosprawność musi być więc formalnie stwierdzona.
O definicji niepełnosprawności pisałyśmy w tym wpisie: Strony, które każda osoba z niepełnosprawnością powinna znać.
Musisz płacić podatek
Osoby, które zostały zwolnione z opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) nie mogą odliczyć ulgi na leki. Jeśli bowiem nie było opłaconego podatku nie ma od czego odliczyć ulgi.
Od kiedy mogę skorzystać z ulgi na leki jeśli otrzymałem orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w ciągu roku?
„Zauważyć należy, że odliczeniu od dochodu podlegają, co do zasady wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że niepełnosprawność datowana jest wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć wydatki poniesione po dniu wskazanym w orzeczeniu jako data ustalenia niepełnosprawności.” Fragment interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (znak: 00113-KDIPT2-2.4011.524.2018.2.SŻ).
Trzeba pamiętać, że wskazana wyżej interpretacja jest interpretacją indywidualną wiążącą w sprawie podatnika, który zadał dane zapytanie, ale to już kolejna po 0112-KDIL3-2.4011.407.2019.2.KF, interpretacja organów podatkowych, która w taki właśnie sposób interpretacji wskazuje jako właściwy.
Reasumując, w powyższym przypadku należy spojrzeć na swoje orzeczenie. Ważna jest data uzyskania stopnia niepełnosprawności i od tej daty na pewno można zacząć odliczać wydatki poniesione na leki, natomiast zgodnie z powyższymi interpretacjami możliwe jest również korzystanie z ulgi od daty, od której niepełnosprawność jest datowana. Nie wszystkie orzeczenia taką datę posiadają, czasem jest wpisane w orzeczeniu że daty tej nie można ustalić, wówczas wydaje się, że jedynym rozwiązaniem jest rozpoczęcie odliczania od daty uzyskania stopnia niepełnosprawności.
Kim jest osoba utrzymująca niepełnosprawnego?
Jest to dla osoby korzystającej z ulgi: mąż, żona, dziecko własne, dziecko przysposobione, dziecko obce przyjęte na wychowanie, pasierb, rodzic, rodzic współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa. Jeśli tylko jest osobą niepełnosprawną pozostającą na utrzymaniu podatnika, a jej roczny dochód nie przekracza dwunastokrotności renty socjalnej.
Dwunastokrotność renty socjalnej dla roku 2023 r. wynosi 19 061,28 zł brutto (12 x 1588,44 zł). Jeżeli osoba niepełnosprawna będzie miała wyższy dochód w 2023 roku, to osoba utrzymująca ją nie może skorzystać za ten rok z ulgi na leki.
Jakich dochodów nie wlicza się do limitu?
Do dochodów osoby niepełnosprawnej na potrzeby obliczenia ww. limitu dochodów nie zalicza się:
a) świadczenia uzupełniającego,
b) zasiłku pielęgnacyjnego,
c) tzw. 13. emerytury oraz
d) alimentów na rzecz dzieci:
– małoletnich,
– bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
– dorosłych do ukończenia przez nie 25. roku życia, uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty i przepisach o szkolnictwie wyższym obowiązujących także w innych niż Polska państwach, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej lub dochodów z kapitałów pieniężnych opodatkowanych jednolitą 19% stawką podatku lub uzyskały przychody w ramach ulgi dla młodych, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.
Co podlega odliczeniu w ramach ulgi na leki?
Wydatki poniesione na leki, gdy suma tych wydatków w danym miesiącu przekroczy 100 zł. To znaczy, że jeżeli w styczniu 2023 r. wydaliśmy na leki 50 zł to ulga w tym miesiącu nam nie przysługuje. Nie wolno sumować wydatków z kilku miesięcy.
Przykład:
Pan Jacek, będący osobą niepełnosprawną poniósł w pierwszym kwartale 2023 r. następujące wydatki na leki przepisane przez specjalistę:
- styczeń 2023 r. – 50 zł
- luty 2023 r. 300 zł
- marze 2023 r. 100 zł.
W powyższym przykładzie pan Jacek będzie mógł tylko w lutym 2023 r. odliczyć kwotę 200 zł. W pozostałych miesiącach suma wydatków nie przekroczyła kwoty 100 zł. Odliczenie więc nie przysługuje.
Z tego przykładu widać, że wydatki na leki opłaca się kumulować. Gdyby pan Jacek mógł kupić wszystkie leki w marcu i zapłacić 450 zł jednorazowo to mógłby odliczyć aż kwotę 350 zł. Mimo, że wydatki zostały poniesione w takiej samej wysokości, ale już kwota do odliczenia wychodzi znacząco wyższa.
Jakie leki?
Odliczeniu podlegają wydatki na leki, o których mowa w ustawie prawo farmaceutyczne. A więc jedynie leki. Nie można odliczyć wydatków poniesionych na suplementy. Leki muszą być przepisane przez lekarza specjalistę, choć niekoniecznie ściśle związane z Twoją niepełnosprawnością.
Nie wszystkie leki muszą się znajdować na jednej fakturze. Możesz mieć kilka faktur w jednym miesiącu. Ważne jest to, czy kwota w danym miesiącu przekracza 100 złotych. O fakturę na leki przepisane przez lekarza specjalistę należy za każdy razem prosić w aptece, aby udokumentować swój zakup.
W interpretacji indywidualnej (nr interpretacji 282239) wskazano, że lekiem na potrzeby omawianej ulgi są:
- lek apteczny – czyli produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z recepturą farmakopealną, przeznaczony do wydania w tej aptece;
- lek gotowy – czyli produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu;
- lek recepturowy czyli produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej.
Czym jest produkt leczniczy?
Produktem leczniczym jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.
Wykaz produktów leczniczych zamieszczony został w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
W związku z powyższym można odliczyć wydatki poniesione na nabycie leków recepturowych i emolientów, które posiadają cechy „leku”, dopuszczone są do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i lekarz specjalista stwierdził, że są one konieczne do stosowania stale lub czasowo. Nie podlegają natomiast odliczeniu wydatki na emolienty, które nie zostały wymienione w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (fragment z interpretacji nr 282239).
Kim jest lekarz specjalista?
Lekarzem specjalistą jest lekarz posiadający specjalizację. Listę specjalizacji zawiera załącznik numer 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2020 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów. Przykładowo: onkolog, okulista, dermatolog, lekarz medycyny rodzinnej itp.
Leki kupione za granicą a ulga
Odliczeniu podlegają również leki kupione za granicą. Do przeliczenia wysokości poniesionych wydatków trzeba stosować średni kurs Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zakupu leku.
Odliczenie leków sfinansowanych z ZFRON
Jeśli osoba niepełnosprawna otrzymała z ZFRON środki na zakup leków to nie może odliczyć wydatków poniesionych na zakup tych leków w zeznaniu rocznym. To samo dotyczy sytuacji gdy leki zostały sfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia lub z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Jeżeli wydatki na leki były częściowo finansowane z powyższych źródeł to do odliczenia można jedynie wliczyć tę część wydatków, która nie była finansowana.
Musisz trzymać papiery
Trzeba pamiętać, że na wezwanie Urzędu Skarbowego musimy posiadać dokumentację potwierdzającą, że z danej ulgi mogliśmy skorzystać. Potrzebujesz więc przechowywać recepty (na szczęcie te najdziesz już na swoim Internetowym Koncie Pacjenta), jak również wszystkie faktury do zakupionych leków (na potrzeby kontroli potrzebujesz wykazać, kto, kiedy, co i w jakiej cenie zakupił).
Gdzie się zwrócić po pomoc?
Warto wiedzieć, że działa obecnie Krajowa Informacja Skarbowa, czyli instytucja, która między innymi wydaje interpretacje indywidualne (przykłady można było zobaczyć wyżej) oraz udziela informacji na tematy podatkowe. Jeśli więc mamy jakieś wątpliwości odnośnie tego, czy dobrze rozumiemy dany przepis można zwrócić się do nich z zapytaniem. Tutaj znajdziesz ich stronę. Mamy do wyboru: możliwość rozmowy z konsultantem, czatu, czy też wypełnienia formularza z pytaniem.
Dodatkowe informacje znajdziesz także w broszurze: Broszura ulga rehabilitacyjna (kis.gov.pl)
Bibliografia:
- Ulga rhttps://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-rehabilitacyjna/ehabilitacyjna PIT (podatki.gov.pl)
- Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych szczególnie art. 26 ust. 1 pkt 6
- Ustawa prawo farmaceutyczne
- 375405;keyWords=0113-KDIPT2-2.4011.524.2018.2.S%C5%BB | Podglad | Informacje | Eureka (mf.gov.pl)
- Interpretacja indywidualna nr 282239