Program „Leki 75+”, o którym będzie dziś mowa od początku swojego istnienia budził sporo kontrowersji. Zwłaszcza jego reklama i promocja, które to w początkowym etapie często wprowadzały pacjentów w mylne przeświadczenie, że po ukończeniu 75 lat, należą im się bezpłatnie wszystkie leki. Tak jednak nie jest i nigdy nie było. Musimy pamiętać, że seniorzy otrzymują tylko wybrane z nich bezpłatnie. Na szczęście program trwa już na tyle długo, że wszyscy się do niego przyzwyczaili, tym bardziej, że lista bezpłatnych leków dla seniorów systematycznie się poszerza i obejmuje już naprawdę znaczną część leków.
Ostatnio o programie znowu zrobiło się głośno, a to ze względu na zmiany, które mają wejść w życie z początkiem lipca. Co to za zmiany i od kiedy zaczną realnie obowiązywać napiszemy na końcu wpisu. Najpierw natomiast omówimy podstawowe zasady programu.
Gdzie szukać odpowiednich przepisów?
Kwestię darmowych leków dla seniorów w projekcie Leki 75 plus reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tutaj znajdziesz aktualną wersję). Po szczegóły zerknijcie do art. 43a ust. 1.
Kto może otrzymać bezpłatne leki dla seniora?
Każda osoba, która w dniu wystawienia recepty ma skończone 75 lat i jest uprawniona do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Oznacza to, że nie musimy niczego podpisywać ani nikomu zgłaszać chęci korzystania z tego projektu. Każdy przystępuje do niego samoistnie w dniu ukończenia 75 lat. Ale uwaga! Jeśli lekarz wystawił nam receptę kilka dni przed ukończeniem przez nas 75 lat, a my pójdziemy do apteki kilka dni po naszych urodzinach – bezpłatnych leków nie otrzymamy. Ukończone 75 lat musimy mieć bowiem w dniu wystawienia recepty.
Które leki są bezpłatne dla seniorów?
Jak już wspomniałyśmy nie są to wszystkie leki. Darmowe są tylko te, które znajdują się na wykazie bezpłatnych leków dla seniorów.
Gdzie go szukać?
Bieżąca informacja jest zawsze dostępna na stronie Ministerstwa Zdrowia. Należy szukać aktualnego obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Wykaz, który nas interesuje, czyli bezpłatnych leków dla seniorów, znajduje się w części D tej listy.
I tutaj ważna UWAGA! Wykaz bezpłatnych leków dla seniorów nie jest równoznaczny z wykazem leków refundowanych! Oznacza to, że nie wszystkie leki refundowane seniorzy mogą otrzymać za darmo. Są to tylko te z nich, które znajdują się w części D obwieszczenia refundacyjnego. Na szczęście jest ich coraz więcej.
Jeśli nie chcecie szukać aktualnego rozporządzenia, uaktualniany spis darmowych leków dla seniorów w bardzo czytelnej formie znajdziecie również na tej stronie.
Ale i to jeszcze nie wszystko. Nawet jeśli nasz lek znajduje się w tym wykazie, może się okazać, że nie będziemy mogli otrzymać go bezpłatnie. W jakim przypadku? Wtedy, kiedy lek został nam przepisany we wskazaniu, które nie jest objęte refundacją. Na szczęście zdarza się to dość rzadko.
Ponieważ lista refundacyjna i wykaz bezpłatnych leków dla seniorów są zmieniane co dwa miesiące, warto zawsze sprawdzić czy mamy do czynienia z tymi najnowszymi. Obecnie z powodu koronawirusa obowiązuje nas nadal lista i wykaz z marca. Nowego możemy się spodziewać dopiero we wrześniu.
Podsumowując, jakie warunki muszą być spełnione, aby otrzymać bezpłatne leki dla seniora?
1. Wiek
Podstawowym warunkiem jest oczywiście wiek, czyli tak jak pisałyśmy – ukończone 75 lat.
2. Odpowiednia osoba wystawiająca receptę
Do tej pory receptę na bezpłatne leki dla seniorów mógł wystawić tylko lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny) lub pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej. W związku z tym nawet jeśli przysługiwały nam bezpłatne leki, ale receptę wystawił specjalista (np. kardiolog, neurolog, pulmonolog) nie mogliśmy otrzymać leków bezpłatnie. Jedyne, co mogliśmy zrobić to poprosić specjalistę o zaświadczenie dla lekarza rodzinnego na temat choroby i zalecanych leków. Na tej podstawie lekarz rodzinny mógł już wystawić receptę na bezpłatne leki dla seniora.
Podobna sytuacja miała miejsce po wizycie seniora w szpitalu. Tutaj również zaraz po wypisie musieliśmy odwiedzić lekarza rodzinnego. Bowiem recepta wystawiona na oddziale szpitalnym nie mogła być receptą na leki darmowe.
Od 1 lipca miało się to zmienić i zarówno lekarze specjaliści jak i lekarze na oddziałach szpitalnych mieli zyskać możliwość wystawiania recept na darmowe leki dla seniorów. W dalszej części wpisu napiszemy jednak dlaczego do 1 października nadal będą obowiązywały stare zasady.
3. Odpowiednie dane naniesione na receptę
Żeby recepta była ważna musi spełniać wszystkie wymagania dla recepty refundowanej, a dodatkowo w polu „kod uprawnień dodatkowych” musi znajdować się litera „S”. Farmaceuta nie może tej litery dopisać ani wydać bezpłatnie leków na taką receptę nawet jeśli pacjent ukończył 75 lat i receptę wystawił lekarz rodzinny.
4. Lek musi znajdować się w wykazie bezpłatnych leków dla seniorów i musi nam zostać przepisany we wskazaniu, które jest objęte refundacją.
Gdzie można znaleźć pomoc w przypadku wątpliwości lub problemów z receptą?
- Jeśli szukacie dodatkowych informacji zajrzyjcie na stronę Ministerstwa Zdrowia poświęconą lekom 75+. Znajdziecie ją tutaj.
- Jeśli macie problem z konkretną receptą albo chcecie uzyskać poradę odnośnie Waszego przypadku zadzwońcie na specjalną infolinię (Telefoniczną Informację Pacjenta) pod numer 800 190 590. Konsultanci pracują przez całą dobę. Ten numer może się Wam także przydać do sprawdzenia dostępności leków w aptece (pisałyśmy o tym tutaj). Infolinia udziela też informacji gdzie znaleźć pomoc medyczną w nocy lub w dni wolne od pracy.
Zmiany w programie darmowych leków dla seniora od 1 lipca 2020 r.
Od dnia 1 lipca 2020 r. w programie zajdą znaczne zmiany. Darmowe leki dla seniora będzie mógł przepisać również lekarz specjalista. Zaoszczędzi to wielu pacjentom dwóch wizyt. Najpierw u lekarza specjalisty, a następnie u lekarza pierwszego kontaktu jedynie w celu wystawienia recepty na bezpłatne leki. Oprócz tego receptę na takie leki będzie mógł wystawić także lekarz w szpitalu po zakończeniu leczenia szpitalnego.
Dlaczego o tak dużych zmianach wspominamy dopiero na końcu? Bo realnie nie mają one szans zacząć obowiązywać od lipca. Tak więc seniorzy będą musieli jeszcze trochę na nie poczekać. Zaraz wyjaśnimy dlaczego.
Odpowiada za to art. 43a ust. 1b ww. ustawy. Zgodnie z nim, lekarze przed wystawieniem recepty z uprawnieniem “S” mają obowiązek zweryfikowania ilości oraz rodzaju przepisywanych pacjentowi leków. Weryfikacji muszą dokonać pod względem bezpieczeństwa oraz konieczności ich stosowania przez danego pacjenta, a także wziąć w jej ramach pod uwagę recepty wystawione oraz zrealizowane dla danego pacjenta.
Dlaczego taki zapis i jaki problem z niego wynika?
Nie bez powodu do tej pory recepty na bezpłatne leki dla seniorów mogli wystawiać tylko lekarze lub pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. W ten sposób mogli oni w prosty sposób kontrolować ilość przepisywanych leków i zapobiec temu, że dany pacjent otrzyma ich za dużo. Umożliwiało to nie przekroczenie określonego budżetu.
Rozszerzenie uprawnień do wystawiania bezpłatnych leków dla seniorów na lekarzy specjalistów mogłoby spowodować, że jeden pacjent idąc do kilku różnych lekarzy, od każdego otrzyma receptę na te same bezpłatne leki. Mogłoby to przynieść duże straty dla budżetu państwa. Dlatego też nowa ustawa wprowadzając taką możliwość musiała jednocześnie umożliwić wszystkim lekarzom skontrolowanie jakie leki pacjent realnie zażywa, jakie zostały mu już przepisane i które z nich pacjent wykupił. Taką możliwość miała dać jedna z funkcjonalności systemu e-Zdrowie. Niestety tutaj zaczynają się schody, bo wciąż jeszcze jej nie ma. Ministerstwo Zdrowia poinformowało w tym komunikacie, że pojawi się ona dopiero 1 października 2020 r.
Tak więc mimo, że nowe przepisy wchodzą w życie od 1 lipca, realna możliwość wystawiania recept na darmowe leki dla seniorów przez lekarzy specjalistów pojawi się dopiero od 1 października.
Zmiany zostały zapisane w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Tutaj znajdziesz aktualną wersję w art. 43a ust. 1a i 1b.
Mogą Cie również zainteresować:
- Darmowe leki dla ciężarnych
- Jak przygotować się do wizyty u lekarza?
- Czas dla serca – leki stosowane w leczeniu nadciśnienia.
Ostatnia aktualizacja: 29.06.2020
